Logboek hoofdstuk 1
1. Kijken
2. Oriënternd lezen
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gevolgen technische uitvindingen?
Snelle productie, minder arbeid, minder landbouw en het is modern.
Veel producten - veel grondstoffen, gevolgen.
Veroveringen en kolonieën.
Op welke vlakken zijn werelddelen van elkaar afhankelijk?
Economisch - handel en geld
Politiek - macht en oorlog
Cultureel
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
In de les hebben we uitleg geklegen en een samenvatting moeten maken over 'de kenmerken van dit tijdvak'. Ook hebben we een paragraaf uit moeten kiezen waarin je je moest gaan specialiceren.
Samenvatting 'kenmerken van dit tijdvak:
Technische vindingen:
fabrieken -> machines
fabrieken -> steden
machines -> water en stoomkracht
grondstoffen -> Azië en Afrika -> veroveren
kolonieën:
-verkopen buiten eigen land
-werelddelen werden afhankelijk
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Samenvatting 1.1:
- in de tijd van jagers en boeren werkten minstens ⅔ van de bevolking in de landbouw
- vanaf de 17e eeuw gingen veel boeren zich ook bezig houden met nijverheid. dit gebeurde in een deel van hun eigen boerderij daarom noemen we het ook wel huisnijverheid.
- bij het maken van textiel zijn spinnen en weven de belangrijkste werkzaamheden.
-1733 -> schietspoel werd uitgevonden door John Kay
- James Hargeaves vond de spinning Jenny uit. met dit apparaat kon een persoon de machine bedienen die tegelijk 6 draden wol of andere dingen kon spinnen
- de machine was makkelijk na te maken en dat werd dan ook op grote schaal gedaan
- Richard Arkwight bouwde een spinmachine die met een waterrad werd aangedreven (waterframe). een spinner achter een waterframe verwerkte per uur net zoveel katoen als 200 vrouwen met een spinnewiel
- de stoommachine werd uitgevonden, omdat water niet altijd gunstig was. soms was de stroming niet hard genoeg en/of waren er tijden van droogte.
- James maakte de stoommachine beter.
Primair: landbouw - akkerbouw en veeteeld
Secundair: nijverheid - verwerken / industrie
Tertiare: handen en dientverlening
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Samenvatting 1.2
In de fabriek moest je erg hard werken voor weinig geld. Dit kwam doordat de eigenaren van fabrieken enorm hadden geïnvesteerd in het bouwen van een fabriek en het kopen van machines. In het begin stonden vaak de machines nog in het eigen huis, of achter het huis. Doordat de stoommachines werden ontwikkeld waren er grotere fabrieken nodig. Ook was het handiger om fabrieken in een stad te bouwen. Ze wilde daardoor zo weinig mogelijk geld uitgeven aan de werknemers in een fabriek. Er ontstond een urbanisatie; het groeien van bestaande steden en het ontstaan van nieuwe steden. Veel eigenaren wilde hun huis vlak bij de fabriek, zodat ze niet ver hoefde te reizen om naar hun werk te gaan. Zo waren er niet alleen veel fabrieken in een stad, maar ook huizen waar de eigenaren in woonde.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Afgelopen les zijn we met de klas naar het gebouw aan de overkant van onze school gaan kijken. Op de gevel is een beeld afgebeeld. We moesten we goed naar kijken en de volgende vragen over maken;
Wanneer is het gebouw gebouwd?
Het gebouw is in 1930 gebouwd.
Waar is het gebouw allemaal voor gebruikt?
Het gebouw was eerst een textielschool. Daarna werd het omgebouwd naar een politie bureau. Later werd er een school van gemaakt, genaamd: 'De Nieuwste School'. Zij zijn inmiddels verhuist naar een ander gebouw. In 2014 hoopt Odulphus dat het gebouw weer helemaal is opgeknapt, zodat de havo leerlingen naar dat gebouw kunnen.
Beschrijf het beeldhouwwerk op de voorgevel van het gebouw.
Doordat er vroeger een textielschool zat, is op het beeld afgebeeld hoe ze vroeger van schapenwol kleding maakte. Aan de linkerkant zie je een vrouw die aan het spinnen is. In het midden iemand die met het weefgetouw bezig is en rechts van het beeld zie je een persoon die de kleding draagt. Ook zie je in het midden een kind die zijn/haar hand uitsteekt.
Wat heeft de afbeelding met de industrie in Tilburg te maken?
Het maken van kleden was erg belangrijk in Tilburg. Het was een belangrijke behoefde van de mensen om kleding te dragen.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kinderarbeit:
- kinderen werkten op het land
- kinderen werkten in de winkel
- kinderen werkten op een werkplaats
- kinderarbeit werd in 1874 afgeschaft
- ze moesten 12 uur per dag werken
- kinderen werkten in 2 / 3 ploegen zodat de fabriek meer uren kon draaien
- vroeger was kinderarbeit normaal
- rond 1860 kwam kinderarbeit op
- er werden 2 wetten geschreven: ‘leerplicht wet’ (verplicht naar school en ‘wet van houten’ (niet werken tot je 12e)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Op een vrijdag zijn we met de hele klas naar het textielmuseum gegaan. We hebben daar een rondleiding gehad door het hele museum. Ze hebben ons veel verteld en laten zien. Als huiswerk moesten we de volgende vragen beantwoorden:
Welke ontwikkelingen zorgden ervoor in Tilburg dat er een overgang plaats vond van huisnijverheid naar het werken in fabrieken?
- De stoommachines werden uitgevonden
Beschrijf de werksomstandigheden in de textielfabriek in Tilburg.
- De werkomstandigheden waren erg slecht. Veel machines waren niet beveiligt en er gebeurden veel ongelukken. Ook was er veel kinderarbeit. Als je klein was kon je bepaalde 'werkjes' doen die niet konden worden gedaan door grote mensen. Dit was allemaal erg gevaarlijk.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Samenvatting 1.3
In heb begin van de Industriële Revolutie was er een grote behoefde aan grondstoffen. Er werden veel spullen geprocuceerd en werden daarna verkocht. In Afrika en Azië waren de gebieden het ideaal om te verkopen. Ze wilde dat delen van Azië en Afrika als grondstofleverancier zouden zorgen en het gebied veilig zouden stellen. Hierdoor veroverden ze het gebied. Dat was de reden dat de gebieden een kolonie vormden. De 2e golf van kolonisatie werd het moderne imperalisme genoemd.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Samenvatting 1.4
Afrika werd in een korte tijd in een aantal delen verdeeld. Het land werd verdeeld onder de Italianen, Engelsen, Duitsers, Fransen en Belgen. Maar deze verdeling verliep niet heel soepel. Er was veel onrust. Daardoor werd er een bijeenkomst in Berlijn georganiseerd door Birsmack. Zo werden de delen van Afrika verdeeld. Niet alleen de industrieproducten werden een exportproduct, maar ook de westerse beschaving (verbeteren van gezondheidszorg en onderwijs van het christelijke geloof) werd een exportproduct.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Duitsland boven alles
- autoindustrie
- veel handel
- 3e rijk van Hitler
2e rijk in de tijd van nu toen Duitland probeerde machtig te worden
1e rijk van Karel de Grote
- koloniaal rijk
- Frankrijk was eerst machtig, Duitsland versloeg hun
Evolutie therorie
- een leeuw wint van een hert
- de blanke mensen waren hoger opgeleid
- donkere mensen waren laag
- macht en geld is belangrijk
- overal zijn forcielen gevonden
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Paragraaf 1.3 groepsopdracht - Nederland
Welke goederen werden er verkocht in de koloniën?
Er werd vooral veel textiel verkocht, omdat in Nederland veel werd geproduceerd. Ook werden er wel eens slaven verkocht.
Met welke andere grootmacht kwam jouw land in conflict en om welke gebieden ging dat conflict?
Nederland was eerst in conflict met Indonesië, wat toen Indië heette. Het ging om de gebieden Borneo en Oost-Indonesië.
Hoelang zijn de verschillende gebieden onderdeel gebleven van jou land. Wanneer werden ze onafhankelijk?
Tussen 1945 en 1975 werden de koloniën onafhankelijk.
Welke gebieden heeft Nederland gekoloniseerd tussen 1600 en 1914?
Suriname, Brazilïe, New-York, langs de kust van Guinee, de kaapkolonie (Zuid-Afrika), Nederlands-Indië en de Nederlandse Antillen.
Welke grondstoffen waren in deze gebieden te vinden?
Suriname: koffiebonen, cacaobonen, rijst, suikerriet en bauxiet
Brazilïe: ijzererts, mangaan, bauxiet, goud, magnesium, nikkel, uranium, zink en olie
Nederlands-Indië: rubber, olie
Zuid-Afrika: uranium, steenkool
Welke producten werden er van deze grondstoffen gemaakt?
Uit bauxiet halen ze aluminium, daarvan maken ze aluminiumfolie, pannen en bestek van. Van rubber werden er auto / fiets banden gemaakt. Van nikkel werden muntstukken gemaakt. Van koffiebonen werd koffie gemaakt en van cacaobonen chocola. Ik heb er maar een paar uitgewerkt omdat het er anders teveel ware
Hoofdstuk 2
Samenvatting 2.0:
Tijd van Regenten en Vorsten
- Handel en scheepvaart
- Koloniesatie (Handelspost - mensen gingen alleen naar een plek om te handelen en gingen daarna weer terug)
Tijd van Burgers en Stoommachines (industialisatie)
- Handel en scheepvaart (VOC is weg)
- Koloniaal rijk (er kwam een bestuur vanuit Nederland, de kolonie werd een soort provincie)
- Nederlands-Indië
Industriële revolutie:
Kwam laat en traag op gang in Nederland.
Franse revolutie:
Koning
Adel (arm / rijk)
Boeurgeoisie
Burger
Armen
De Boeurgeoisie en de armen kwamen in opstand tegen de koning in 1789 omdat de koning een absolute vorst was, hij beslist alles alleen.
Gevolgen:
- Onderlingen verhoudingen in de westerse samenleving
- Er ontstonden nieuwe groepen die soms belangen hadden
Samenvatting 2.1
Cultuurstelsel:
- Bedacht door Johannes van den Bosch
- Johannes was fel tegenstander van idealen van Franse Revolutie - geloofde niet in vrijheid en gelijkheid
- mensen moesten met dwang tot harder werken aangezet worden
- Hij schakelde vorsten en dorpshoofden in
- Javaanse bevolking werd verplicht om ⅕ van hun grond te bebouwen met tropische exportgewassen (Koffie / suiker / thee / tabak / indigo)
- Indische exportproducten brachten meer op.
Max Havelaar:
- Geschreven door Eduard Douwes Dekker (Multatuli)
- In 1856 benoemt tot assistent-resident van Lebak
- Max Havelaar was een roman
- Het boek heeft verschillende verhaallijnen
VOGGP:
Verschijnsel: Slavernij (dat was daarvoor) Rasicme en Kolonieën (dat is nu nogsteeds)
Ontwikkeling: Er is haat tegen kolonieën gekomen, veel mensen wilden dat niet meer. Ook de scheepvaart werd uitgebreider en de export daardoor ook.
Gebeurtenis: 1859: Max Havelaar - Na 1860: Nederlandse planters leggen (thee)plantages aan. 1901: Etische politiek.
Gedachte of handeling: Het was zo'n goed boek dat het in 42 talen werd vertaald en het werd betiteld als 'The book that killed Colonialism'. - De slaven werden minder streng behandelt, dus dat was voor de slaven erg positief. Voor de mensen die slaven hadden was het minder goed, want de slavenverzorging werd duurder en ze verloren meer tijd met die 'goede' verzorging.
Personen: Eduard Douwes Dekker (Multatuli): in 1856 benoemd tot assistent-resident van Lebak. - Het boek werd in 1999 door de Indonesische schrijver Pramoedya Ananta Toer in de New York Times betiteld als 'The Book That Killed Colonialism'.
Samenlevingen (Filmpje):
Wat is het verschil tussen een standensamenleving en een klassensamenleving?
Als je in een bepaalde stand geboren werd, kon je niet zomaar naar een andere stand. Dat noemen we de standensamenleving. Tijdens de Franse revolutie werd deze standensamenleving afgeschaft. Een klassensamenleving is een grote samenleving, die verdeeld zijn in 3 groepen. Bovenaan staan de adel en de gegoede burgerij (Fabrieksbazen) Daaronder is de burgerij (middenklasse). Deze 2 klasses worden ook wel het Nationalisme en Liberalisme genoemt. Onderaan staan de arbeidsklasse (Docent). Dit word ook wel het socialisme genoemt. Deze klasse is verdeelt in 2 klasses; De geschoolde klasse en de ongeschoolde klasse.
Wat wordt verteld over:
- Franse revolutie: De macht van de koning werd beperkt en het volk kreeg steeds meer macht. Dit kwam doordat Napoleon werd verslagen. Na 1815 kregen de koningen hun macht weer terug.
- Industrieële revolutie: In deze revolutie onstond er iets nieuws; de klassensamenleving. Hierin onstonden arbeidsklassen en was er een groot verschil tussen arm en rijk.
Samenvatting 2.2
2 belangrijke woorden uit 'welbegrepen eigenbelang':
- Liberalisme
- Willem I
Liberalisme -> Nieuwe politieke stroming
Willem I -> Welbegrepen eigenbelang
5 belangrijke woorden uit 'Nederland wordt een monarchie':
- Nederland
- Monarchie
- Jaknikkers
- Willen I
Monarchie -> Koning - Willem I - Oude machthebbers nemen troon terug
Panorama -> Totaal overzicht - kanaal
Willen I -> Alleenheerser - Stadshouder
2 belangrijke woorden uit 'Het experiment mislukt':
- Experiment
- Samenvoegen
Experiment -> Zuid en noord samen - Koning Willen I
Samenvoegen -> 1 land - *Nederland
*België
*Luxenburg
Praatje & Plaatje 2.3
Kinderwetje van Van Houten
Eeuwenlang was het normaal dat kinderen, ook de allerkleinsten, meehielpen om het gezinsinkomen te verdienen. Ze werkten mee op het platteland met het binnenhalen van de oogst of in de huisindustrie met het naaien van kleding of het weven van stoffen.
Met de industrialisatie rond het midden van de 19de eeuw werd de kinderarbeid een probleem. Kinderen gingen met hun ouders mee naar de fabriek waar zij zware arbeid verrichtten en lange dagen maakten, soms tot wel 16 uur per dag. Ook werkten ze vaak met gevaarlijke machines zodat ongelukken geen zeldzaamheid waren.
Samuel van Houten nam het initiatief voor de Wet van 19 september 1874, voor maatregelen tot het tegengaan van overmatige arbeid en verwaarlozing van kinderen. Dit zogenaamde kinderwetje verbood werken in fabrieken en werkplaatsen door kinderen onder de 12 jaar. De wet voorzag in strafbepalingen voor overtreders van de wet, maar niet in enige controle op naleving van de wet. Ook waren er veel uitzonderingsbepalingen en viel kinderarbeid in de landbouw of huishoudelijk werk er niet onder.
Het Kinderwetje van Van Houten uit 1874 is de eerste wet die in Nederland een einde moest maken aan kinderarbeid. De wet verbood kinderen tot 12 jaar in fabrieken te werken. Tot aan de invoering van deze wet, was kinderarbeid in Nederland heel gebruikelijk. De industriële revolutie en de armoede maakte dat er veel voorstanders van kinderarbeid waren. De tegenstanders van kinderarbeid hadden politiek minder invloed. Toch lukte het de tegenstanders in 1874 de kinderwet van Van Houten aangenomen te krijgen. Deze wet was bedacht door het liberale kamerlid Samuel van Houten, wat opmerkelijk was omdat de liberalen wel voor kinderarbeid waren. Doordat uitvoering van de wet nauwelijks gecontroleerd werd, ging het inzetten van jonge kinderen in de fabrieken in de praktijk overigens gewoon door. In 1901 kwam er door de leerplicht wel een eind aan kinderarbeid. Deze wet verplicht kinderen van 6 tot 12 jaar onderwijs te volgen. De leerplichtwet werd maar net aan genomen met 50 tegen 49 stemmen.
In de negentiende eeuw veroorzaken industrialisatie, bevolkings- en stedengroei sociale problemen. Voor land- en fabrieksarbeiders zijn werkdagen van twaalf uur geen uitzondering. Niet alleen volwassenen (mannen én vrouwen) maken lange dagen, ook kinderen. In 1874 moet de Kinderwet Van Houten hier verbetering in brengen. De wet, bedacht door het liberale kamerlid Samuel van Houten, verbiedt fabrieksarbeid voor kinderen onder de twaalf. Zij mogen nog wel thuis en op het veld werken. Oudere kinderen zijn daarmee niet aan werken ontsnapt. De controle op de naleving van de wet is gebrekkig, zodat kinderarbeid in de praktijk nog veel blijft voorkomen. De invoering van de leerplicht in 1901 brengt hier, zo'n vijfentwintig jaar later, pas verbetering in.
Kwartet Hoofdstuk 2
Onderwijs:
Etische politiek
Richting binnen de koloniale politiek waarbij gestreefd werd naar ontwikkelingen in westerse richting van land en volk van Nederlands-Indië, met speciale aandacht voor onderwijs en gezondheidszorg en verspreiding van het Christendom.
Dit begrip heb ik gekozen omdat er speciale aandacht voor het onderwijs was.
Openbaar onderwijs
Door de overheid opgerichte scholen die niet zijn gebonden aan een bepaalde levensovertuiging of geloofsrichting.
Dit begrip heb ik gekozen omdat het hier gaat over door de overheid opgerichte scholen. Scholen waren natuurlijk erg belangrijk bij het onderwijs.
Schoolstrijd
Strijd die gevoerd werd door protestanten en katholieken, voor een gelijke behandeling van het openbaar en het bijzonder onderwijs.
Dit begrip heb ik gekozen omdat ze gingen strijden voor een gelijke behandeling in het onderwijs.
Bijzonder onderwijs
Door particulieren opgerichte en bestuurde scholen die van oorsprong vanuit een bepaalde levensovertuiging of geloofsrichting werken.
Dit begrip heb ik gekozen omdat er scholen waren opgericht door particulieren.
Hoofdstuk 3
Hoofdvraag:
Welke rol speelde de Eerste Wereldoorlog bij het uitbreken van de Russische revolutie?
In het begin van de 20ste eeuw kwam de Industriële Revolutie op gang. Het handmatig werken ging steeds meer over op het werken met machines. Dat zorgde ervoor dat er enorm veel productie op gang kwam. Steeds meer mensen vertrokken naar de stad om daar in fabrieken te kunnen gaan werken. Ook veroverde de Europese landen de kolonies die grondstoffen konden leveren. Maar door het veroveren van de kolonies ontstond er een fel nationalisme. Dit was dan ook de reden dat er in 1914 een Europese oorlog uitbrak. Duitsland en zijn bondgenoten vochten niet alleen tegen West-Europa, maar ook in Oost-Europa tegen Rusland. Steeds meer soldaten en burgers waren ontevreden. Ze verloren de strijd en hadden enorme honger. Dat was ook de reden dat het volk in opstand kwam tegen hun Tsaar, de keizer van Rusland. Lenin en andere gevluchte tegenstanders tegen de tsaar arriveerde uit het buitenland. Lenin zorgde voor een communistische oktoberrevolutie (deze mensen zijn tegen de voorlopige regering van Rusland). De strijd werd steeds erger en dat was ook de reden dat Amerika toepen naar Europa stuurde. Hierdoor ontstond een wereldoorlog. Na een hevige oorlog werd er in 1919 vrede gesloten tussen alle landen, ook wel de Vrede van Versailles genoemd. Hierna kwamen Lenin en Stalin aan de macht, die allebei een dictatuur leidde over Rusland. Zij wilde dat iedereen een deel afstond aan de staat, en dat niemand dus meer een fabriek of boerderij voor zichzelf had. Maar dit kon alleen bereikt worden als er hard werd op getreden. Er werd veel in de krant over geschreven en zelfs op scholen werd er over verteld. Het gehele leven van de Russen kwam onder invloed van het communisme. Ze maakte allemaal voor het eerst kennis met het totalitarisme (Het totale doen en laten wordt bepaald door de staat. Heel compleet, maar wel aan de lange kant voor een samenvatting, Eilish.
Samenvatting 3.1
Waardoor brak de Eerste Wereldoorlog uit?
De Balkan maakte deel uit van het Osmaanse rijk en oostenrijk-Hongarijë. Dit waren allebei veelvolkerenstaten (meerde volkeren in 1 staat). De keizer vond het moeilijk om vanuit Wenen alle volken te besturen en hierdoor ontstond er een zelfbestuur. Laten maakte de Grieken en andere balkanvolkeren zich helemaal los van het Osmaanse rijk zoals de Serviërs en de Romeinen.
Rusland kreeg de macht over de balkan omdat hun zich meer 1 voelde. Het Osmaanse rijk werd dus steeds kleiner. Rusland werd nogsteeds bestuur door een tsaar (de keizer).
In het Osmaanse rijk lag de Zwarte Zee, die voor de russen erg belangrijk was. Daarom wilde ze ook dat deel bij de Balkan betrekken. In Rusland werkte in die tijd bijna iedereen als boer, slechts 10% leefde van de industrie. Dat was dan ook de reden dat de Tsaar het land wilde moderniseren. Doordat de Osmanen tegen de russen waren, zochten ze allebei bondgenoten. Rusland met Frankrijk en engeland, en Turkije met Oostenrijk-Hongarijë en Duitsland. Duitland wilde moderner worden dan alle landen. Van de russen was dat niet zo moeilijk, want ookal wilde de Tsaar het land moderniseren, het bleef altijd een achterliggend land in de economie. Maar waar de Duitsers vooral voor opkeken waren de Engelsen. Ze wilde hen overtreffen. Daarom kreeg duitsland en zijn bondgenoten een groot conflict met Frankrijk en Engeland. De legers werden steeds groter en wapens steeds gevaarlijker. Met hun grote leger bezette ze toen Parijs. In 1914 werd er een aanslag gepleegd op de kroonprins van Oostenrijk-Hongarijë en zijn vrouw. Deze overleefde het maar hun adjudant raakte zwaar gewond. Toen het paar hun adjudant wilde bezoeken in het ziekenhuis, werd er een 2e aanslag gepleegd door Princip, een Servisch lid van een terreurbende, waarna zij allebei om het leven kwamen. Hij streed voor aansluiting bij de Oostenrijkse provincie. Door deze aanslag werd er een wereldoorlog verklaard tussen de centralen en de geallieerden.
Samenvatting 3.2
Hoe verliep de Eerste Wereldoorlog en waardoor brak de Russische revolutie uit?
Oostenrijk-Hongarije en Duitsland wilde samen Rusland aanvallen. Maar aangezien Rusland bondgenoten was met Frankrijk, zou Frankrijk zich er nooit buiten houden. Rusland en Frankrijk zouden tegelijkertijd Duitsland binnenvallen, waardoor er een tweefrontenoorlog zou ontstaan. Duitsland zou zo een te zwak leger hebben en de Russen dachten zo Duitsland te kunnen verslaan. Voordat deze tweefrontenoorlog ontstond, werd het ‘Von Schlieffenplan’ bedacht. Het was een plan van Duitland om eerst Frankrijk aan te vallen, waardoor Rusland nog maar alleen over was. Frankrijk begon met een grote inval dwars door het Duitsland heen, en Engeland (ook een bondgenoot van Rusland en Frankrijk) zou er voor zorgen dat de Duitse invallers werden geblokkeerd. Maar ondanks alle bondgenoten leek Rusland te verliezen. Door het Von Schlieffenplan drongen de Duitsers via België, Frankrijk binnen, naar Parijs. Door de inmenging van Engeland en het verzet van België, vertraagde de Duitsers enorm. Dit was ook de reden dat Duitsland uiteindelijk toch met de gevreesde tweefrontenoorlog zat. Maar door een tekort aan voedsel en wapens overleden er enorm veel Russische soldaten.
In Rusland ging het erg slecht met de bevolking. Nogsteeds was het grootste deel boer, en hun grond bracht niet veel op, doordat ze het meeste moesten afstaan aan de edelen. Ook in de industrie was het slecht voor de arbeiders. De mensen moesten hard werken voor weinig geld. De revolutionairen wilde de positie van de boeren en arbeiders verbeteren, maar hier was de autocratische tsaar Nicolaas erg op tegen. Veel revolutionairen werden naar de gevangenis gestuurd of in werkkampen gezet. Ook verliep de oorlog voor de Duitsers snel. Het ging steeds slechter met de Russen en de Duitsers drongen het land steeds verder binnen. De landbouwgrond ging verloren en hierdoor ontstonden enorme voedseltekorten. Hier werd de schuld van op de tsaar geschoven, waardoor de Februarirevolutie uitbrak. De bevolking kwam in opstand en er kwam een voorlopige regering. Maar ook deze regering zette de oorlog voort.
In Oktober lieten de Duitsers Lenin naar Rusland komen, om zijn revolutie te organiseren en een grotere chaos in Rusland te maken. Hij beloofde de arbeiders fabrieken te geven, en aan de boeren grond. Hierna vond Lenin dat er een communistische revolutie moest komen. Doordat de oktoberrevolutie ontstond, kwamen niet de revolutionairen, maar de communisten aan de macht. In 1918 sloot Lenin vrede met Duitsland. Rusland staakte de oorlog met de centralen en verloor hierdoor veel grondgebied. De geallieerden voelde zich veraden, maar dat telde niet voor Lenin. Hij wilde dat ook Frankrijk en Engeland communistisch werden.
Samenvatting 3.3
Waardoor kwam er een einde aan de Eerste wereldoorlog:
De Eerste Wereldoorlog liep af toen op 11 november 1918 de vrede tussen Frankrijk, Duitsland en Engeland getekend werd. Deze kwam tot stand toen Duitsland na vier jaar oorlog zijn bondgenoten was kwijtgeraakt. Duitsland tekende voor een wapenstilstand toen de nieuwe Duitse regering aan de macht was gekomen. Oostenrijk-Hongarije had de strijd opgegeven, nadat hun legers bij Italië alweer in de loopgraven terechtgekomen was. Na het wegvallen van de bondgenoot, brak er in Duitsland – dat inmiddels sterk gedemotiveerd was – een opstand uit; keizer Wilhelm II vluchtte naar Nederland, waar hij tot zijn dood verbleef. De Weimar-republiek kwam ervoor in de plaats, en onder dit bestuur werd de oorlog gestopt. Dit leverde echter voor Duitsland wel het Verdrag van Versailles op, de vrede tussen Duitsland en de geallieerden. De geallieerden wilde vrede sluiten met de Centralen, Oostenrijk-Hongarijë en het Turkse rijk. Bij de ‘Vrede van Versailles’ Kreeg Duitland de schuld en verloor veel veroverde gebieden. Oostenrijk-Hongarijë werd gesplitst in 3 landen, Het Turkse rijk werd verkleind naar alleen Tukrijë.
Samenvatting 3.4
Hoe vormden Lenin en Stalin Rusland om tot een totalitaire staat?
De Oktoberrevolutie waren echte communisten. Zij wilde alles in het belang van de staat. Maar hierdoor waren alle boeren en arbeiders bang om hun eigen fabrieken en stukken grond kwijt te raken. Ook wilde zij graag hun Tsaar terug, wat de communisten niet wilde. Hierdoor vormden zij het Witte leger. Het Witte leger streden tegen het Rode leger, dat waren de communisten. Het Rode leger liet de Tsaar en zijn gezin vermoorden, zodat de Tsaar nooit meer aan de macht zou kunnen komen. Toen er gestemd werd voor een nieuwe regering, kregen de communisten slechts een kwart van de stemmen. Maar ze wilde hun macht niet afstaan en ze joegen de volksvertegenwoordiging meteen naar huis. Alle privé bezit werd afgeschaft. De boeren moesten al hun graan afstaan aan de staat en de fabrieken werden eigendom van de staat. Er ontstond een oorlogscommunisme, alle arbeiders moesten op bevel meehelpen in het leger. De arbeiders kregen niet betaald in geld, maar in voedsel, kleding en huisvesting.
Maar de bevolking was het er nogsteeds niet mee eens, en Lenin (een communist) deed een stap terug met zijn aanhangers. Er ontstond een nieuwe economische politiek (NEP). De boeren mochten hun graan zelf houden en de kleine fabrieken werden weer privébezit.
Lenin stief en er ontstond een heftige strijd tussen Stalin en Trotski. Ze waren allebei communistisch alleen wilde Trotski een wereldrevolutie. Stalin won de strijd en Trotski moest het land verlaten.
Samenvatting 3.5
Wat veranderde er toen Stalin Lenin opvolgde en wat bleef er hetzelfde?
Toen Stalin Lenin opvolgde, wilde Stalin er een totalitaire staat van maken. Hij wilde dat alles naar de staat ging en dat de boeren en arbeiders niets meer voor zichzelf hadden. Ondanks dat Lenin ook een communist was, hadden de boeren en arbeiders bij Lenin nog wel een beetje voor zichzelf. Boeren hoefden niet alles aan de staat af te staan en kleine fabrieken waren nog eigendom van de arbeiders. Maar wanneer Stalin aan de macht kwam was dat heelmaal over. De mensen kwamen in opstand, en hierdoor liet Stalin een groot deel van de stad uithongeren. Met propagandas werd de hele stad geinformeerd van het communisme, de mensen hadden geen keuze meer. Goelagarchipel? Rode tsaar?
Patroesjka's
- Lenin was een Russisch revolutionair en eerste leider van de Sovjet-Unie.
- Stalin was een Sovjet-Russisch politicus die dictatoriale macht kreeg over de Sovjet-Unie en deze tot zijn dood in 1953 bleef behouden.
- Chroesjtsjov was een Sovjet-politicus en partijleider van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie. Chroesjtsjov leidde de Sovjet-Unie na Stalin.
- Brezjnev was een Sovjetpoliticus en secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie. Hij leidde de Sovjet-Unie na Chroesjtsjov
- Andropov was een Sovjet-Russisch politicus. Gedurende 15 maanden was hij Secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie.
- Tsjernenko was secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie
- Gorbatsjov was secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie van 1985 tot 1991 en president van de Sovjet-Unie van 1990 tot 1991
- Jeltsin was een politicus en de eerste president van de Russische Federatie. Hij staat in Rusland vooral bekend als 'de sloper van de Sovjet-Unie'
- Poetin is een Russische politicus en de president van Rusland. Poetin wordt door zijn politieke tegenstanders bekritiseerd vanwege zijn onderdrukking van de persvrijheid en zijn harde optreden tegen betogingen en opstanden tegen het regeringsbeleid.
Hoofdstuk 4
Samenvatting 4.0
De regering van van nieuwe Weimarrepubliek werd geholpen door de Amerikaanse steun. De Amerikaanse bedrijven hielpen hun door middel van leningen en investeringen. Er ontstond als eerste in Amerika een crisis, daarna pas in Duitsland. Maar ondanks deze steun ontstond er in 1929 een beurscrisis. Er heerste op dat moment een enorme werkeloosheid en veel bedrijven sloten de deuren. In Duitsland lukte het Hitler om de keizers te bespelen met met moderne communicatiemiddelen. Zo kwam hij aan de macht en werd Duitsland en totalitaire staat. Zijn partij werd een echte massaorganisatie, alle Duitsers stonden achter hem. Hitler vond dat alleen de zogenaamde ‘blanke Duitsers’ telden, en zo werden dan ook de Joden erg buitengesloten. Joodse winkels, bedrijven en scholen moesten per direct geloten worden en werden overgenomen door de ‘blanke Duitsers’. Ook herbewapende hij het leger in Duitland, sloot Oostenrijk aan bij Duitsland en wilde sommige afspraken en regels van het Verdrag van Versailles ongedaan maken. Engeland en Frankrijk waren het er niet mee eens en verklaarden de oorlog.Juist niet: appeassement! De Joden werden met een razend tempo massaal, niet 1 voor 1een voor een vermoord. Ze werken naar concentratiekampen gebracht in Polen, werden daar vergast en hun lijken werden verbrand. Ook Nederland kon niet onder de oorlog uit. Ons land werd dan ook 5 jaar lang bezet gehouden door de Duitsers.
Samenvatting 4.1
In November 1918 treedde Keizer Wilhelm II af en was er een wapenstilstand. Duitsland werd hierdoor een republiek en de socialisten en liberalen vormden de nieuwe regering. In de stad Weimar werd een nieuwe grondwet vastgesteld, er kwam een president aan de macht. Door een misverstand tussen de generaals en de socialisten en liberalen ontstond er een dolkstootlegende. De Duitse soldaten dachten namelijk dat de socialisten en liberalen de wapenstilstand hadden veroorzaakt, maar het waren echter hun eigen generaals. Adolf Hitler
sloot zich aan bij de vrijkorpsen, de mensen die het de socialisten erg zwaar maakten.
In 1923 bezette Frankrijk het belangrijkste industriegebied van Duitsland zomaar?. De Duitse regering ging staken en betaalde de stakers met bankbiljetten. Er werden zoveel bankbiljetten bijgedrukt, dat na een korte tijd de biljetten nog maar weinig waard waren. Op 8 november 1923 pleegden Hitler en generaal Ludendorff een staatsgreep. Maar dit mislukte en Hitler belandde voor een jaar in de gevangenis.
De Amerikanen kwamen de Duitsers te hulp. Ze gaven de Duitsers leningen zodat ze hun herstelbetalingen konden afronden. Ook inversteerde de Amerikanen enorm in de Duitse economie, waardoor de economie weer verbeterd en de werkeloosheid afnam. In 1926 werd Duitsland zelfs lid van de Volkenbond.
Samenvatting 4.3
In 1929 kwam er een enorme economische crisis in Amerika. Dat had invloed op Duitsland, omdat Duitland echter nog enorme schulden had bij Amerika, en dat eiste de Amerikanen onmiddellijk terug. Alle Duitse filialen filialen waarvan?waar de Amerikanen in hadden geinvesteerd werden gestopt. Hierdoor kwamen vele Duitsers op straat te staan en zochten redding bij Hitler. Hij streed tegen de socialisten, liberalen en vooral de Joden, die volgens hem de economische crisis hadden veroorzaakt omdat zij zogenaamd de Duitsers wilden vernietigen. Er ontstond al snel een nationaalsocialisme.
Hitler zag een dictatuur wel zitten, hij wilde alleen heersen over Duitsland en voorstander van racisme en antisemitisme. Hij vond alleen dat de ‘Blanke Duitsers’ telden, de Duitsers die volgens hem afstamden van een blank volk uit India. Hij vond de Joden, die afstamden van de Romeinen en zich hadden verspreid over het hele tijd, minderwaardig. Ook werd het symbool de zonnerad vervangen door het hakenkruis. Hij maakte veel ideologie; reclame tegen de Joden. Door al deze omstandigheden werden langzaam alle Duitsers het met hem eens; de Joden waren de oorzaak van alle problemen.
De communisten waren erg tegen de nieuwe republiek van Hitler. Ze hadden een complot tegen de 'Blanke Duitsers' en hadden daarom een brand in het Rijksdaggebouw gesticht, de communisten werden verdacht, er zijn veel twijfels of dat terecht was.net voor de verkiezingen op 29 februari 1933. Alle politieke tegenstanders en de Joden werden in elkaar geslagen en gearresteerd. Hitler verloor de verkiezingen met slechts 44% van de stemmen, maar door de economische crisis die er op dat moment erg heerste, kreeg hij bijzondere bevoegdheden.
De machtsovername was gelukt en Hitler was aan de macht. Duitsland veranderde in een totalitarisme. Het werd een echte dictatuur. Overal verschenen propaganda's, reclame tegen de Joden en schoolboeken werden herschreven. Alle meisjes moesten zich voorbereiden op een taak als huisvrouw. De NSDAP (partij van Hitler) was de enigste partij die was toegestaan, derest was allemaal verboden. De NSDAP werd een massaorganisatie, alle vakbonden werden verboden.
Alle mensen die tegen de partij waren, werden door de SD opgesloten en naar concentratiekampen gebracht. Alle Joden, zigeuners, homo's en verstandelijk gehandicapten waren hier het slachtoffer van. De meeste van deze mensen doken onder, net als de beroemde Anne Frank en haar familie. op 9 november 1938 werd alles verwoest door de Duitsers. Joodse winkels werden geplunderd en alle Joden werden vermoord. Dit als wraakactie van de Duitsers voor de aanslag op de Duitse ambassadeur in Parijs.
Gastles 5/6
Het dagboek van bBas
Dag 23, vandaag begon mijn dag anders als dan normaal. De zon kwam op en we werden gewekt. Mijn angst om iets fout te doen was ook vandaag weer erg groot. Ik kon het niet weer aanzien om mijn moeder gestraft te zien worden voor iets wat ik fout doe, dat zou niet eerlijk zijn. Maarja, niks is eerlijk nu de Jappen de baas zijn. Vandaag is mijn verjaardag, ik ben 11. Vroeger zou ik het leuk vinden om jarig te zijn, maar nu is het een straf; ik moet mijn moeder en zusje verlaten. Hoe kan ik ze nou hier achterlaten? Hoe zal het met ze gaan? Zal ik ze ooit nog terug zien? Al deze vragen spoken door mijn hoofd. Zij moesten koken, de grond spitten, wassen, en dat alleen omdat we blank zijn. Ik dacht dat een vrouwenkamp al zwaar was, maar hoe zou een mannenkamp dan zijn? Ik werd vandaag met een enorme trein vervoert naar het jongenskamp, samen met 13 andere jongens. Toen we daar aankwamen moesten we gelijk beginnen met eten verzamelen in de bloedhete zon. Ook moesten we voor straf de wc's schoonmaken, wat je eigenlijk niet eens wc's kon noemen. Het jongenskamp is veel zwaarder, omdat ze vinden dat we ons moeten voorbereiden op het echte mannenkamp. 1 positief ding aan vandaag; ik en mijn 3 vrienden hadden een slang gevonden die we samen konden eten. Het was heerlijk.
Ik hoop dat we morgen ook weer wat vinden…
Bas.
Goed geschreven: feiten, maar ook gevoelens. Je hebt voor deze opdracht een 7 die je met het proefwerk mee kan laten tellen.
Wil je de tekst verbeteren, dan adviseer ik je er feiten over de Japanse overheersing toe te voegen.
Overall Ordedienst Westerbork
De overall werd gedragen door de Joodse gevangenen die in de ordedienst zaten. Je kon ze makkelijk herkennen aan de donkergroene kleur van de overall, de gele Jodenster (ook wel Davidster genoemd) op de linkerkant van het borstgedeelte en de rode streep op de onderkant van de mauw aan de linkerkant.
Een jaar nadat de Joodse vluchtelingen in kamp Westerbork terecht komen (1940) worden ze betrokken bij een organisatie in het kamp zelf. De Joodse dienstgroepen, waaronder de ordedienst, regelen de gang van zaken in het kamp. De meeste zorgen voor de brandveiligheid, en sommige van hen dienen ook voor bewaking. Ze begeleiden de werkgroepen, in en buiten het kamp. Ook bewaken ze de mensen die opweg zijn naar andere kampen, zowel concentratie als vernietigingskampen. Ook word de Joodse ordedienst ingezet voor het leeghalen van Joodse psychiatrische inrichtingen en het ophalen van zieken uit hun huizen. Aan het einde van hun dienst worden uiteindelijk alle Joodse mensen van de ordedienst op transport gezet.
Goed geschreven. Ik mis wel je motivatie voor de keuze van het overall: waarom heb je juist voor dit voorwerp gekozen?
Cijfer